کوه چرکین ، یکی از خشنترین کوههای شهر ماکو در استان آذربایجان غربی قرار دارد. این کوه همیشه مانند کوه قارلی ، آب و هوای متفاوتی نسبت به سایر کوهها دارد. ارتفاع این کوه از 2780 تا 2799 متر اندازهگیری شده است. با توجه به خشونت طبیعی کوه چرکین ، صعود به آن یک تجربه منحصربهفرد است . مناظر طبیعی اطراف این کوه، جذابیت خاصی دارد و مسیرهای صعود به قله ، چالشهایی برای کوهنوردان و طبیعت گردان ایجاد میکند . مسیر شمالی آن که به مسیر دره انسور مشهور است دارای چندین مسیر مختلف برای صعود می باشد . در این مسیر چشمه زلال و پر خروش وجود دارد .
کوه بایندر Kūh-e Bāyandor یکی از کوه های شمال غربی شهر ماکو است که مشرف به کوه های سبد ، چرکین و مورس است . زیر این کوه غار بایندور واقع است که ورودی تونلی و مسیری سینه خیز دارد . ارتفاع نهایی کوه بایندر 1620 متر از سطح دریاست ، هر چند جای محبوبی برای کوهنوردان نیست ولی بافت خاصی دارد و زیباست . باید گفت که کوه در حال فرسایش است و اکثر سنگ های آن سست و در حال ریزش است ، لذا در هنگام صعود باید دقت زیادی داشت و احتیاط کرد .
قبان از بالای کوه قیه کوچکتر از همیشه دیده میشود ولی متفاوت تر ، دیواره ها و برج ها منظم تر و ساختار و معماری قلعه قبان یا قابان آشکارتر از همیشه قابل مشاهده است . بافت قدیمی شهر و باقیمانده بناهای تاریخی ماکوی قدیم بیشتر از هر زاویه دیگر قابل لمس است . هرچند در مجموع قلعه و شهر دید وسیع تری دارد ولی ویرانی ها و بافت تخریب شده نیز بیشتر به چشم میخورد .
ماکو را میتوان نمونه بارزی از ترکیب زندگی شهری وکوهستانی قلمداد کرد ، شهری که مابین دو کوه سبد و قیه واقع شده است و دارای خیابان ها و کوچه هایی در بین کوههاست . با صعود به قله ها و ارتفاعات میتوان ابعاد و زوایای مختلف شهر را دید ، شهری که سالهاست با طبیعت آمیخته شده است .بافت شهر بصورت مارپیچی در میان دره ای بزرگ شکل گرفته است که شب ها همچون رودخانه ای طلایی و نورانی میدرخشد و زیر ستارگان و راه شیری خودنمایی میکند
حدود ده سال پیش بود که با دوست خوبم به غار بوغلو قویو در ارتفاعات خانه های سازمانی ماکو رفتیم ، این غار برای ورود نیازمند کارگاه و فرود با طناب می باشد و عمق و وسعت زیادی ندارد ولی دهانه بزرگ و ترسناک آن آنرا محبوب و معروف ساخته است.
هوا سرد و مه آلود بود ولی دل هایمان گرم و وجودمان پر از انرژی ، بعد از رسیدن به مرتفع ترین قسمت کوه قیه به سمت مکان مورد نظر حرکت کردیم و بعد از برپایی کمپ به سمت دامنه کلاهک سنگی قیه راه افتادیم و همراه با تماشای جلوه های طبیعت سخنان بسیار گفتیم .
از کوه چرکین پایین آمدیم و در مسیر کوه مورس به ییلاق و چشمه های همیشه جوشان رسیدیم ، آب چشمه به قدری سرد بود کن نوشیدنش را دشوار میکرد ، بعد از پر کردن آب هایمان بی درنگ از اولین شیب مسیر بالا رفتیم که بعد از فرود از چرکین کمی سخت و کسل کننده بود ولی چیزی از انگیزه ما کم نکرد .
گُرده بزرگ با نام انسور ، دره ای بزرگ به نام انسورون دره سی مابین کوه چرکین و شهر ماکو ایجاد کرده است که از ابتدا تا انتهای دامنه شمالی کوه چرچین را در بر گرفته است و فقط گردنه ای به نام بویونلوخ قله این گُرده را به کوه چرکین یا چیرچین متصل کرده است.
بی شک صعود به دو قله در یک روز کار آسانی نیست ولی جذابت ها و چالش های مختص به خویش را دارد ، لذت چنین تجربه ای به ما انگیزه بیشتری داد تا صبح زود به سمت روستای توریان حرکت کنیم تا بموقع از دامنه کوه چرکین به سمت قله حرکت کنیم و سپس مسیرمان را به سمت قله کوه مورس در پیش بگیریم .
کوه چرکین یکی از خشن ترین کوههای شهر ماکو است که همیشه مانند کوه قارلی آب و هوای متفاوتی نسبت به سایر کوهها دارد ، ارتفاع این کوه از 2780 تا 2799 اندازه گیری شده است
ابتدا به چشمه و منطقه آتابی رفتم ، دوستان در بالای بلندی آتابی مشغول خوردن چای بودند و مرا میهمان خود کردند ، در همان هنگام شخصی با سیخ هایی از کباب بسوی من آمد
ورودی شهر ماکو و مسیر کاروان گوران جاهایی هستن که فقط اهالی که در نزدیکیش زندگی میکنن میرن ، اینجا هم مثل جاهای دیگه طبیعت این شهر سنگی زیباست و منظره ای متفاوت از آتابی تا بالای کوه قیه رو میشه از اینجا مشاهده کرد . دره ها ، دامنه ها و سیلاب ها جزئی از جاذبه های این محدوده هست