کوه بایندر Kūh-e Bāyandor یکی از کوه های شمال غربی شهر ماکو است که مشرف به کوه های سبد ، چرکین و مورس است . زیر این کوه غار بایندور واقع است که ورودی تونلی و مسیری سینه خیز دارد . ارتفاع نهایی کوه بایندر 1620 متر از سطح دریاست ، هر چند جای محبوبی برای کوهنوردان نیست ولی بافت خاصی دارد و زیباست . باید گفت که کوه در حال فرسایش است و اکثر سنگ های آن سست و در حال ریزش است ، لذا در هنگام صعود باید دقت زیادی داشت و احتیاط کرد .
در ابتدا به این مساله باید اشاره کرد که واژه آتابی یا آتابیگ لقب احترام برای خطاب کردن بزرگان و پیران دربار سلاطین ترک بوده است . منطقه آتابی یکی از مناطق محبوب برای کوهنوردان و طبیعتگردان ماکویی است که با توجه به بررسی ها محدوده این منطقه فقط به قلعه اتابکان و چشمه آن محدود نمیگردد و تا انتهای خط الراس کوه قیه و منطقه جارکش (جایی که با صدای بلند افراد را مطلع میکنند) منتهی میگردد .
عکاسی شبانه یا همان عکس لانگ اکسپوسور در طبیعت کار لذت بخشی است ، ولی نیاز به تلاش و زحمت فراوان دارد . من نیز علاقه بسیاری به عکاسی شبانه دارم و گاهی ساعت ها و گاهی تمام طول شب را برای عکاسی در طبیعت سپری میکنم تا شب های طلایی و زیبای شهرم ماکو را ثبت کنم . شهر من یعنی شهر تاریخی ماکو در آغوش کوه ها قرار دارد طوری که تصویر شبانه آن همچون رودخانه ای درخشان و طلایی به نظر میرسد . شهر من در میان طبیعت جاریست .
در آخرین روزهای گرم تابستان و بدور از آلودگی نوری شهر تصمیم گرفتیم که شبی رو در کنار سد بارون ماکو کمپ بزنیم تا بتونیم بارش برساوشی رو تماشا کنیم ، هر سال زمان مشخصی برای تماشای باران های شهابی وجود داره و میشه از طریق منابعی که به رخداد های آسمانی Sky Events معروف هستن از این زمان ها و تاریخ ها اطلاع پیدا کرد . ما هم به همین روال به تاریک ترین مکان در دسترس که سد بارون ماکو بود رفتیم و شبی رو در اونجا سپری کردیم .
ماکو زادگاه من است ، شهری که در میان کوه ها و سنگ هاست ، شب های بسیار در کمین تصاویری از شهر و یا ستارگان مینشینم تا بتوانم زیبایی های شب های ماکو را به تصویر بکشم . این بار نیز ساعت ها مشغول عکاسی بودم و سعی داشتم نمای کاملی از طول شهر ماکو رو عکاسی کنم ، ماه در آسمان بود و ابر های پراکنده در اطراف و آسمان شهر زیبایی شب های طلایی را بیشتر کرده بود .
ماکو را میتوان نمونه بارزی از ترکیب زندگی شهری وکوهستانی قلمداد کرد ، شهری که مابین دو کوه سبد و قیه واقع شده است و دارای خیابان ها و کوچه هایی در بین کوههاست . با صعود به قله ها و ارتفاعات میتوان ابعاد و زوایای مختلف شهر را دید ، شهری که سالهاست با طبیعت آمیخته شده است .بافت شهر بصورت مارپیچی در میان دره ای بزرگ شکل گرفته است که شب ها همچون رودخانه ای طلایی و نورانی میدرخشد و زیر ستارگان و راه شیری خودنمایی میکند
در این مطلب عکس هایی از وقوع رعد و برق بر فراز کوه قیه و شهر ماکو رو برای شما آماده کردم و مکانی که بنده برای عکاسی انتخاب کرده ام بالای تپه بشگوز است که مشرف به بشگوز ، محله برج ماکو و امتداد شهر ماکو می باشد . در این تصاویر بارها شاهد بر خورد صاعقه بر کوه قیه و سطح شهر ماکو هستیم و حتی در یکی از این عکس ها صاعقه به دکل و سطح صاف بالای کوه قیه نیز اصابت کرده است . پس همیشه باید قبل از اجرای برنامه طبیعتگردی و کوهنوردی وضعیت جوی را بررسی نموده و در صورت مشاهده جو ناپایدار و یا صاعقه پیش از وقوع هرگونه صانحه پناه گرفت .
دره قیرمیزیلیخ به طول 3.5 کیلومتر یکی از بزرگترین سایت های بازالتی در دنیاست که حدود 30 کیلومتر از شهر ماکو فاصله دارد و در محدوده بخش آواجیق واقع شده است و اگر از شهر ماکو به این مکان سفر کنیم حدود چهل دقیقه زمان نیاز است . این دره دارای یک دره فرعی و یک دره اصلی است که هر دو از منشور های بازالتی Basalt charters تشکیل شده اند و ستون های آذرین در همه جای این دره به چشم میخورند . در این مقاله قصد دارم به دره اصلی بپردازم و تصاویر و توضیحاتی در مورد این دره آتش فشانی بزرگ برای شما به اشتراک بگذارم .
دره قیرمیزیلیخ در سی کیلومتری شهر ماکو و در محدوده شهر آواجیق واقع شده است ، زمان مورد نیاز برای رسیدن به آن حدود چهل دقیقه است . این دره دارای یک دره فرعی و یک دره اصلی است که هر دو از منشور های بازالتی تشکیل شده اند . در صورت محاسبه با جی پی اس طول دره فرعی به طول حدود صد و پنجاه متر و دره اصلی و حدود سه و نیم کیلومتر می باشد ، البته در صورت پیمایش این مقدار افزایش یافته و به مقدار تغییر مسیر ها متفاوت است .
چندی پیش پستی با عنوان غار های لاوا تیوب و تونل آذرین به منتشر کردم ، غار جویرچین و یا همان گورچین Govarchin نیز یکی از این غارهاست که در نزدیکی روستای بابور واقع است . دهانه این غار بسیار بزرگ است و ورود به آن دشوار نیست و نیازی به کارگاه فنی برای فرود ندارد .
تاریخچه قلعه قبان ماکو به صد ها و شاید هزاران سال پیش برمیگردد چرا که آثار باقیمانده از عصر سنگی و عصر آهن در این منطقه به وفور یافت شده است ، قلعه قبان ظاهرا توسط امپراطوری اورارتو احداث شده و در گذر زمان تحت سلطه حکومت ها و افراد مختلف بوده و بنا به کاربری های مذهبی ، نظامی و مسکونی معماری آن تغییر پیدا کرده و در دوره شاه عباس صفوی بخش بزرگی از آن تخریب گشته است . چنانچه مینورسکی تاریخ شناس روسی در کتاب خود نوشته است که شاه عباس و لشکرش برای فتح قلعه قبان ده روز در پای کوه اتراق کردند و قلعه پایین کوه را به آسانی فتح کردند ولی تسلط بر قلعه اصلی و بالای کوه چندین روز طول کشید . قابل ذکر است که نام قلعه در کتاب مینورسکی به صراحت قبان Qaban یاد شده که در زبان ترکی به معنی گراز می باشد . در زمان های قدیم نام قبان برای نام گذاری دژ ها و برخی اماکن یا محدوده ها مرسوم بوده و با بررسی نقشه ها و متون قدیمی نام قبان یا کابان به کرات دیده میشود.
شهر ماکو در ابتدا محدود به زیر کلاهک سنگی قیه بوده و بافت قدیمی شهر درون دیواره های محدوده قلعه قبان بوده است و سپس به دامنه کوه گسترش یافته ، به مرور زمان و تغییر حکومت ها خانه ها به خارج قلعه انتقال یافته و یا در کوه پایه های کوهستانی بنا شده اند.